W jaki sposób Szwajcarzy różnią się od ich polskich rówieśników? Mówi się, że żyjemy w jednej wielkiej zglobalizowanej wiosce, mamy te same problemy, nasze chrześcijańskie dziedzictwo kulturowe również sprawia, że podobnie reagujemy na gołą babę, dziecko potrzebujące opieki, czy staruszkę. Nic tylko tworzyć wielki biały front przeciwko cywilizacji brudasów i śmieci, która drzwiami i oknami właśnie próbuje się dostać do tego jądra spokoju i dobrobytu (uwaga, ironia Cię właśnie ugryzła w nos, a teraz sprawdza, czy umyłeś zęby). A jednak, im dłużej mieszkam w Szwajcarii, tym więcej różnic pomiędzy nami zauważam. Kiedyś myślałam, że to po prostu kwestia charakteru danej osoby, dziś coraz częściej widzę pewne prawidłowości. Podzielę się nimi z Wami w kilku niewielkich historyjkach.

1.  Nie tylko pracą i rodziną żyje człowiek…

Szwajcarzy mają zainteresowania. I to nie jest tak jak w przypadku większości Polaków: „Przedtem to ja tego… góry, Mazury i gitara, ale odkąd Julka się urodziła, to głównie siedzę w domu”. Dzieci i praca nie przeszkadzają Szwajcarom w realizowaniu swoich pasji. I nie są to zwykle pasje „zwyczajne”, jak słuchanie muzyki, czytanie książek i od czasu do czasu basen czy siłownia. Bynajmniej. Szef Steva jest żeglarzem, ma własny jacht na Jeziorze Genewskim i bierze udział we wszystkich możliwych regatach. Jeden z kolegów jeździ na BMX. Kolejny lata na paralotni, ostatnio brał udział w ekstremalnym biegu-locie po górach Vercofly. A jeszcze jeden to w ogóle ostatnio przewartościował trochę swoje życie, ale zupełnie nie w tą stronę, w którą byście się spodziewali. Gdy był u szczytu swojej kariery, jego żona zaszła w ciążę. I co? Nie, wcale nie awansował ani nie wziął sobie na głowę kolejnego projektu, żeby zarabiać jeszcze więcej. Pierwsze co zrobił po dowiedzeniu się o dwóch kreskach na teście ciążowym to złożenie wypowiedzenia. Drugie – założenie własnej firmy. Trzecie – wznowienie swojej działalności jako didżej…

2.  Rapport qualité – prix

Jest to tak często używane wyrażenie w języku francuskim w Szwajcarii, że ostatnio podczas tłumaczenia z francuskiego na angielski zupełnie wybiło mnie z rytmu. Jak to przetłumaczyć na angielski?… Nieważne. Po polsku to po prostu stosunek jakości do ceny.

To magiczne wyrażenie używa się tu przy praktycznie każdym poważniejszym zakupie. Powiedzmy, że kupujemy kosiarkę do trawy. Bynajmniej nie wygląda to tak, że najpierw oglądamy gazetkę z promocjami, a potem kupujemy najtańsze badziewie, byle niemieckiej marki licząc na to, że będzie działało po tym, jak upłynie okres gwarancji.

Gdy kupujemy kosiarkę analizujemy niezliczone strony z opiniami klientów, porównywarki internetowe, a także specjalne magazyny jak na przykład „Bon à savoir” z francuskojęzycznej części Szwajcarii. Potem kupujemy najczęściej coś co jest drogie jak fix i szwajcarskiej marki, a gwarancję na to dostajemy na całe życie… Tak to właśnie robią Szwajcarzy…

 3.    Egalitarność

To jest coś, czego Szwajcarom zazdroszczę. Bo Szwajcarzy bardzo rzadko patrzą z góry na innych bez względu na ich status społeczny, finansowy lub pracę, którą wykonują. Szef potrafi się bardzo ładnie powitać z panią sprzątającą, pani robiąca zakupy wymienia uprzejmości z kasjerką… Co ciekawe, nie dotyczy to tylko warstwy wierzchniej, czyli takiej codziennej gadki-szmatki o pogodzie i samopoczuciu, ale również spraw nieco głębszych. Znam dwa szwajcarskie małżeństwa, które u nas w Polsce zostałyby określone jako mezalianse. Jedno z nich jest kuriozalnie przepiękne: chłopak wykształcony, z dobrej, adwokackiej rodziny, ze świetną pracą, dziewczyna ładna, ze wsi, po zawodówce, pracująca na 30% etatu jako pomoc biurowa. Mają dziecko i świetnie się dogadują, a poznali się… rano po dyskotece, w łóżku. Zgodnie twierdzą, że nie pamiętają jak się w tym łóżku znaleźli, ani co się tam w ogóle działo. Ze śmiechem przyznają, że zostali w tym łóżku do wieczora, bo… się wstydzili wstać i pokazać drugiej osobie nago, a mieli tylko jedną kołdrę. I w taki sposób przegadali ze sobą kilka godzin i zdążyli zakochać.

4.    Nie wiem

To taka chyba polska tendencja. Nie umieć powiedzieć „Nie wiem”. I tak, mamy taksówkarzy, którzy wiedzą lepiej od Ministra Finansów jak załatać dziurę budżetową. Hydraulików, którzy są najlepszymi selekcjonerami reprezentacji Polski w piłkę nożną. Sklepikarki, które dobrze wiedzą, że wszystkiemu winny jest Tusk. Deszczu w niedzielny poranek też. Nie wiem, ale się wypowiem, to powinna być taka typowa polska odzywka.

Tymczasem Szwajcarzy nigdy nie udają, że zjedli wszystkie rozumy. Dyskusja o komunizmie. Ja się wykłócam z kimś zachwyconym romantyzmem komuny, Che Guevarą i utopijnymi ideami równości. Cała reszta towarzystwa milczy. Nie ma zdania. W końcu nawet mój rozmówca jest mi w stanie przynajmniej w części przyznać rację. Nawet bez prania się po pyskach. Pfff… cienias. Już miałam przygotowaną sztachetę.

 5.    Świat to mój plac zabaw

No tak. To akurat nie kwestia ich charakteru, ale warunków ekonomicznych. Bo wiecie. U nas w Polsce to jest tak, że u siebie jesteśmy w stanie trochę więcej poszaleć, ale jak wyjedziemy, szczególnie w Europie, musimy nieco uważać na nasze wydatki. Polska jest nadal jeszcze tania w stosunku do naszych zachodnich sąsiadów.

Natomiast całkowicie inaczej sytuacja się na ze Szwajcarami. Nawet ci, którzy w swojej ojczyźnie ledwo wiążą koniec z końcem, po wyjeździe za granicę czują się jak skrzyżowanie Billa Gatesa z Donaldem Trumpem. Dlatego jak najczęściej mogą, wyjeżdżają za granicę.

 6.    No spontan, no fun

Tym razem negatyw. Jeśli nie chcesz się narazić na zdziwienie, nawet nie próbuj proponować spontanicznego piwka po pracy swoim znajomym Szwajcarom. Spotkania ustala się przynajmniej tydzień przed. Co bardzo często jest bolesne. Skąd masz wiedzieć, czy tego dnia nie będziesz chory, styrany jak pies po robocie, czy pogoda nie będzie beznadziejna?

Nie ma jak spontan! Bez przygotowywania, bez sprzątania chaty na błysk, bez mycia dzieciorów, aż przestaną wyglądać jak kosmity. Ale o tym niestety zapomnij ze Szwajcarami…

 7.    Długodystansowcy

Nie oczekuj „Kocham cię” od Szwajcara w pierwszym miesiącu związku. Paradoksalnie im wcześniej to usłyszysz, tym mniej poważnie Hans, czy Jean-Claude będzie traktował Waszą relację. Im coś się dzieje wolniej, tym lepiej.

Może to wkurzać wszystkie poszukiwaczki mocnych wrażeń, ale te raczej zapraszamy na południe Europy albo krajów Maghrebu. Gwarantowane „kocham cię” w pierwsze dwie godziny i „jak ty się właściwie nazywasz” w ciągu następnych dwóch.

 

Jak zwykle czekam na Wasze opinie i dorzutki do tej listy! Nawet nie wiecie, ile razy po przeczytaniu Waszym komentarzy łapię się za głowę myśląc „dlaczego o tym wcześniej nie pomyślałam!!!”