czyli jak to jest z tą przyjaźnią po szwajcarsku…

 Który kraj jest najlepszy dla osób, które się decydują opuścić swój kraj ze względów zawodowych? Szwajcaria! Przynajmniej tak odpowiedzieli respondenci sondażu 2014 HSBC Expat Explorer. Szwajcaria znalazła się na pierwszym miejscu bijąc na głowę Singapur i Chiny.

Powiem Wam tak – naprawdę się zdziwiłam. Doceniam Szwajcarię, przeszedł mi już szok kulturowy, mam wielu lokalnych znajomych i przyjaciół, a jednak nie mieści mi się to w łepetynie to, że jest to top topów dla ekspatów. Chyba nie jestem w mojej opinii jedyna, ponieważ w mediach szwajcarskich rozgorzała naprawdę ciekawa dyskusja, czy to nie jakaś humbug-podpucha i ktoż to odpowiadał na te pytania, że Szwajcaria wylądowała tak wysoko.

Jasne, że zgadzam się z respondentami, że środowisko naturalne, możliwości uprawiania sportu, ekonomia i przeciętne dochody na rodzinę i lokalne podróże stawiają Szwajcarię bardzo wysoko również w moim prywatnym rankingu. Nie można jednak zapominać, że Szwajcaria znalazła się na ostatnim miejscu spośród 34 badanych krajów jeśli chodzi o nawiązywanie nowych znajomości i przyjaźni ze Szwajcarami, szukanie mieszkań, życie towarzyskie i koszt opieki nad dziećmi.

Nad szukaniem mieszkań i kosztem niani nie będę się rozwodzić – jest jak jest – jak każdy wie – jest naprawdę trudno w tym względzie. Natomiast chciałabym się skupić na nawiązywaniu przyjaźni w Szwajcarii.

Zgadzam się. Nawiązać przyjaźń ze Szwajcarem / Szwajcarką jest trudno. Zwykle uśmiechnięci i bardzo mili, gdzie Bonjour, ça va? jest standardem, ale nikt nie oczekuje na nie prawdziwej odpowiedzi. W zasadzie podejrzewam, że jakieś 80% obcokrajowców pracujących w Szwajcarii nie potrafiło nawiązać prawdziwej przyjaźni z nikim stąd. Dlatego też pokutuje przekonanie, że Szwajcarzy są zimni, a pod tym twardym pancerzem właściwie nic nie ma.

Na szczęście dzięki chłopakowi Szwajcarowi miałam możliwość zrozumieć, że jest inaczej. Wszystkich prawdziwych przyjaciół Steva można policzyć na palcach jednej ręki, ale jest to stały skład od najmniej 20 lat. Szwajcarzy niezwykle wolno się zaprzyjaźniają i potrzebują wielu prób i błędów, żeby naprawdę komuś zaufać. Zapomnij o nic nie znaczącym „I love you, buddy” po miesiącu znajomości, a po drugim miesiącu skreśleniu swojego niegdyś najlepszego przyjaciela z kalendarzyka.

Zawsze uważałam, że Polacy dość rozsądnie dobierają sobie przyjaciół. Nie zaprzyjaźniamy się z dnia na dzień, czy na imprezach, a i uważamy, że żeby się naprawdę poznać, trzeba razem wypić beczkę dziegciu, czy jakoś tak to było… Natomiast często się zdarza, że nasi przyjaciele są aktualni tylko na pewnym etapie życia. W podstawówce ma się innych, w liceum innych, następna zmiana to studia, a potem praca. Nie poznałam wielu Polaków, którzy nadal by utrzymywali kontakt ze swoimi najlepszymi przyjaciółmi z dzieciństwa – a taka sytuacja występuje nagminnie w Szwajcarii. Trzech najlepszych przyjaciół Steva to osoby, które poznał w przedszkolu, a jednego w podstawówce. Gdy zrobiłam mini „wywiad” odnośnie przyjaciół wśród Szwajcarów, wyszło, że prawie każdy zaczął swoje przyjaźnie podczas leżakowania, a przynajmniej we wspólnej ławce.

Czy to oznacza, że nie da się z nimi zaprzyjaźnić na nieco bardziej dorosłym etapie? Tego nie wiem, natomiast obserwuję znaczne ocieplenie w moich relacjach ze szwajcarskimi znajomymi w stosunku do tego, co się działo na początku naszej trzyletniej znajomości. Nie można tego nazwać jeszcze przyjaźnią, ale takim-długim-etapem-przed-zadaniem-pytania-Czy-zostaniesz-moją-najlepszą-przyjaciółką?

No cóż. Może to nie jest mój ideał, wolałabym, żeby nawiązanie relacji w Szwajcarii było łatwiejsze. Ale tak czy siak, uważam, że jest to o wiele bardziej wartościowe niż powierzchowne i szybkie „Best buds ever!” Amerykanów, czy płytkie i intensywne relacje z południowcami. Poznałam w życiu kilka osób, z którymi szybko coś zaklikało, zaskoczyło i zaczęło grać, jakbyśmy się znali przez całe życie i równie szybko zawiało lodem, jak tylko straciliśmy się z horyzontu. I tylko ja chciałam utrzymywać kontakt – moi pseudo-przyjaciele szli przez życie zbierając na każdym kroku nowych „best buds”, a starych w odstawkę.

Jakie jest życie ekspata w Szwajcarii? Zacznijmy od pytania, jakie jest życie ekspata? Dwa lata tu, trzy lata tam, potem powrót do ojczyzny na pięć, a później trzy jeszcze gdzieś indziej. Takie podróżowanie za pracą sprzyja płytkim acz intensywnym relacjom. „Przyjaciel” tu, „przyjaciel” tam, najchętniej też ekspat, żeby rozumiał nasze podejście do życia – to oczywiście nie sprzyja nawiązywaniu prawdziwych przyjaźni ze Szwajcarami. Znajomości – i owszem – ale z tego co widzę, Szwajcarzy o wiele bardziej cenią jakość znajomych niż ilość i bardziej ich bawi grill w gronie najbliższych niż szalona impreza z nieznajomymi.

A że życie za granicą, przyjazdy „na kontrakt” mają charakter czasowy, a prawdziwa przyjaźń jest wieczna, Szwajcaria powinna być nazwana ekspackim piekłem.