Nie wiem, jak Wasze rodziny, ale moja wprost uwielbia śpiewać kolędy. Wigilia wygląda tak, że już na wstępie po modlitwie, a przed dzieleniem się opłatkiem ciocia intonuje „Bóg się rodzi”, jemy, cieszymy się prezentami, jemy, a potem mama wszystkim rozdaje śpiewniki, jemy i męczymy kolędy (i jemy). Dosłownie męczymy, bo mama wynalazła skądś śpiewnik, w którym wszystkie kolędy mają po trzydzieści zwrotek, a my tak jedna po drugiej, nie zaniedbując żadnej zwrotki ani linijki. Czasem sobie czymś przygrywamy, ale od kiedy po pijoku kroiłam chleb na mojej gitarze tak namiętnie, że wykroiłam w niej sporą dziurę, to nie ma za bardzo na czym. No nic, może w tą Wigilię wpadnie jakiś akordeon czy trąbka.

Ale nic tam. Brak przygrywki nam nie przeszkadza, zawsze włączamy płytę z podkładem z jakimś Krawczykiem, czy Steczkowską. Najtrudniej jest jednak znaleźć jakieś wykonanie, które by nie męczyło ucha. Zwykle ktoś albo pieje, albo tak zmienia kolędę, że ja nie nawet nadążam, a moja 70-letnia ciocia jeszcze śpiewa „głos się rozchodzi”, gdy młody Cugowski, czy jakaś inna fąfą gwiazdka już dochodzi do „czem prędzej”. Także jest wesoło najogólniej w świecie. Wszyscy tak bardzo lubią to śpiewanie, że jak dochodzimy do końca śpiewnika to robi nam się markotnie, aż do chwili, kiedy ktoś wpadnie, że robimy powtórkę z rozrywki i śpiewamy wszyściutko od samiutkiego początku.

W tym roku zabieram po raz pierwszy na święta Steva. W związku z tym oczywiście konkretnie się stresuję, bo znając jego upodobania żywieniowe, Wigilia na pewno nie będzie jego ulubionym dniem świątecznym. Abstrahując, pomyślałam, że fajnie będzie jak nauczę moją rodzinkę śpiewać kolędy po francusku. Sprawa nie jest zbyt prosta, bo czytać po francusku umie wyłącznie moja mama. Dlatego postanowiłam przygotować dla mojej rodziny transkrypcję tekstu po polsku. Wiem, że pewnie wszyscy nauczyciele francuskiego dostaną w tym momencie palpitacji serca. Wiem dobrze, że tak się nie robi, bo można dostać złych nawyków i nigdy się nie nauczyć czytać prawidłowo. To po pierwsze. Po drugie, francuski posiada takie samogłoski, o których w języku polskim się nie śniło. Jak zapisać wszystkie 3 typy „e”, spośród których tylko jedno „e” przypomina polskie?

Wyszłam jednak z założenia, że mojej 70-letniej cioci po prostu się już nie da zepsuć. A Steva usadzę koło magnetofonu, żeby słyszał tylko siebie i wersję z youtuba. I w taki sposób moja rodzina pozna nowe kolędy i na pewno będzie się dobrze bawić.

Wybrałam typowe kolędy francuskie, co, jak przyznaję, było naprawdę trudne. Powiedzmy sobie szczerze – w laickiej Francji obecnie bardzo popularne są piosenki świąteczne – o Mikołaju, reniferze z czerwonym nosem, choince i gwiazdce. Typowe chrześcijańskie kolędy nie są poprawne politycznie, więc nie są obecne w mediach i tym samym nie są bardzo rozpowszechnione. Jasne, że istnieje francuska wersja „Cichej Nocy”, ale chyba niezbyt o to mi chodzi. Moim zamiarem jest faktycznie nauczyć moją rodziną typowych, oryginalnych kolęd.

Dlatego odrzuciłam piosenki bożonarodzeniowe? No cóż, moja rodzina jest tradycyjnie katolicka, a ja nie chcę im wciskać kitu, że piosenka o reniferze, którą właśnie śpiewamy opowiada o narodzinach dzieciątka, a Jezus po francusku to oczywiście Papa Noël. Dlatego zadanie odnalezienia melodyjnych, ładnych i łatwych do zaśpiewania kolęd francuskich okazało się naprawdę trudne. Jak już coś znalazłam, to było to śpiewane przez jakieś chóry słowików, albo Pavarottiego i już widzę oczami wyobraźni te zagubione spojrzenie mojego taty, który ma zaśpiewać libretto w trzech oktawach. Nie ten target market.

W sukurs przyszła mi broszurka Armii Zbawienia z typowymi kolędami francuskimi. Aż im wyślę jakąś zapomogę za tą chrześcijańską pomoc!

Macie ochotę nauczyć czegoś nowego swoją rodzinę, ale jesteście przekonani, że język Rousseau jest nie dla dziadka Józka i cioci Grażynki? Wydrukujcie sobie moją transkrypcję i do dzieła! Znalezione filmiki z youtube przedstawiają najłatwiejszą i najbardziej melodyjną wynalezioną przeze mnie wersję tych kolęd, także polecam skorzystanie akurat z tych materiałów.

Il est né le divin Enfant – Narodziło się święte dzieciątko autor: Gabriel Fauré, Pieśń z 1862 roku

Écoutez le chant des anges – Słuchajcie pieśni aniołów – autor: Edmond Louis Budry, muzyka: Felix Mendelssohn (Festgesang, Opus 68), pierwsze wykonanie: 1840 rok

Les anges dans nos campagnes – Nad Betlejem w ciemną noc. Jedna z najstarszych znanych kolęd pochodzi z XVI wieku, autor nieznany.